HISTORIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ W GŁĘBCACH
Rozwój oświaty został zapoczątkowany przez cesarzową Marię Teresę, która w 1774 r. doprowadziła do przeprowadzenia reformy szkolnictwa. Jeszcze większy wkład w tej dziedzinie wniósł jej syn, Cesarz Józef II, który w 1781 r. wydał Patent Tolerancyjny. Dokument ten przyznawał ewangelikom i katolikom wolność wyznania, tym samym pozwalał ewangelikom na budowę domów modlitwy, ale i na zakładanie ewangelickich szkół. Zanim jednak do tego doszło, miejscowa ludność, świadoma potrzeby uczenia dzieci czytania i pisania, organizowała nielegalną naukę. Co bieglejsi chłopi, posiadający znajomość czytania, rzadziej pisania, przekazywali dzieciom swoją wiedzę, w chwilach wolnych od prac gospodarskich. Nieco później zaczęto organizować szkoły pokątne. Prowadzone przez chłopów-nauczycieli mieściły się w specjalnie do tego wynajmowanych izbach. Na terenie Głębiec szkoły takie istniały na Skaliczance, u Kupca, na Podłączu i na Kobylance. Wiosną 1783 r. Wiślanie przystąpili do budowy szkoły w Centrum, dokąd uczęszczały dzieci także z odległych zakątków Wisły. W Głębcach założono pierwszą szkołę w prywatnym domu Jana Macury, na Kałuży nr 220 w 1876 r. Przez siedem lat prowadził ją prosty chłop Jan Chraścina, następnie ofiarny pedagog Andrzej Cienciała z Karpętnej. Do końca pierwszej wojny światowej był jedynym jej kierownikiem i zarazem pierwszym kwalifikowanym nauczycielem. Podjął pracę w bardzo prymitywnych warunkach. Po doprowadzeniu izby szkolnej do stanu używalności oraz wystaraniu się z pomocą władz gminnych o niezbędne umeblowanie, rozpoczął 10 listopada 1883 r. regularne nauczanie dzieci. Ambitny nauczyciel podjął jednak starania o budowę nowej drewnianej szkoły w widłach potoków Głębieczka i Łabajowa. Jako argumentu użył fatalne warunki higieniczne i stale zwiększającą się frekwencję uczniów. Starania poparł Wydział Gminny w Wiśle, który wydał niebawem decyzję o budowie szkoły. Dnia 1 maja 1889 r. położono kamień węgielny pod budowę nowego gmachu, a już 15 października tegoż roku oddano szkołę do użytku. Z pomocą przyszło całe społeczeństwo Głębiec, ofiarując budulec lub stając bezinteresownie do pracy. Kierownik Andrzej Cienciała, chcąc podnieść znaczenie szkoły wśród mieszkańców zakładał doświadczalne poletka uprawy roślin, wygłaszał prelekcje o rolnictwie i medycynie, zajmował się też leczeniem ubogich. Odbywał z młodzieżą wycieczki górskie oraz uczył z własnej inicjatywy pływania, a przede wszystkim narciarstwa. Ciągły wzrost liczby dzieci w dolinie wymógł otwarcie w 1911 r. filii szkoły w domu Pawła Poloka na Kałuży. Filia istniała jednak tylko 4 lata.
Wybuch I wojny światowej nie zakłócił pracy szkoły. Gdzieś daleko toczyły się walki, a szkoła głębczańska pracowała najlepiej jak mogła. Po wojnie kierownikiem nadal pozostawał Andrzej Cienciała, a szkoła funkcjonowała jako jednoklasowa. Zatrudniono już jednak dodatkowych nauczycieli. W 1920 r. powrócił z niewoli rosyjskiej syn Andrzeja Cienciały, Andrzej Teofil Cienciała, również nauczyciel, który w 1921 r. przejął dzieło ojca. Wkrótce szkoła zaczęła pracować jako dwuklasowa, nieco później jako trzyklasowa. Z końcem lat 20-tych zwiększająca się ilość dzieci powodowała, że nauka odbywała się w oddziałach i na trzy zmiany. Wtedy też pojawiły się przesłanki o budowie nowego budynku szkolnego. Marzenia o nowej szkole spełniły się.
W 1934 r. wyznaczono parcelę pod budowę, a już w 1937 r. kierownik Andrzej Teofil Cienciała rozpoczął wraz z sześcioma nauczycielami naukę w pięknej siedmioklasowej szkole powszechnej. Nowy budynek przedstawiał się imponująco. Był jednopiętrowy, ale znalazło się w nim 7 klas, 2 gabinety przedmiotowe, sala gimnastyczna o wymiarach 9 x 18 m ze sceną widowiskową, kuchnia z przyległą jadalnią, szerokie korytarze na parterze i piętrze, nowoczesne sanitariaty. Niezwykle ważnym dla szkoły wydarzeniem było nadanie imienia szkole. Po uzyskaniu zezwolenia Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego, a ściślej Wydziału Oświecenia Publicznego, 31 grudnia szkoła otrzymała nazwę: Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 im. Ks. Seniora Franciszka Michejdy, działacza społecznego i budziciela ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim. W wychowaniu i nauczaniu nauczyciele całym sercem poświęcali się dzieciom. Przy szkole urządzono piękny ogródek kwiatowy, boisko szkolne, latem uczono pływania, zimą narciarstwa. Górskie warunki sprzyjały rozwojowi sportów zimowych. Co roku w lutym lub w marcu urządzano szkolne i międzyszkolne zawody w narciarstwie. Organizowano wycieczki turystyczno-krajoznawcze. Wiele miejsca w pracy szkoły zajmowała działalność artystyczna. Świadczą o tym zespoły teatralne i chór szkolny, które swymi występami uświetniały wiele uroczystości szkolnych, środowiskowych i miejskich. Rok szkolny 1938-39 rozpoczął się niespokojnie. Spowodowane to było wydarzeniami na granicy polsko-czechosłowackiej, głównie na Zaolziu, jak i również napiętą sytuacją polityczną w całej Europie. Jedno było pewne: wojna była nieunikniona.
Z chwilą wybuchu II wojny światowej na obszarze Śląska Cieszyńskiego zamknięto wszystkie szkoły. Andrzejowi Teofilowi Cienciale nie zezwolono na podjęcie pracy pedagogicznej.
Z chwilą wprowadzenia zalążków władzy administracyjnej przystąpiono do otwierania pierwszych szkół niemieckich. Szkołę w Głębcach okupowało przez pewien czas wojsko niemieckie. O rozpoczynającej się nauce szkolnej poinformował uczniów nowy kierownik, Niemiec, Hans Hernig z Lipska . Wszystkich uczniów obowiązywał język okupanta. W celu wyeliminowania języka polskiego z życia społecznego, w Wiśle władze hitlerowskie wydały wiele przepisów przewidujących ostre kary za niestosowanie się do rozkazu używania w miejscach publicznych języka niemieckiego. Z całą bezwzględnością wprowadzono je do szkół. Upragnione wyzwolenie nadeszło 1 maja 1945 r. Już kilka dni po wyzwoleniu pomyślano o uruchomieniu szkół. Jednak sześcioletnia okupacja niemiecka poczyniła w szkolnictwie niepowetowane straty. Spośród wszystkich szkół najlepiej przetrwała czas wojny szkoła w Głębcach. Dzięki dobrze zachowanemu wyposażeniu wykorzystywana była początkowo jako baza zaopatrująca w sprzęt pozostałe szkoły. Jej uruchomieniem zajął się Adam Niedoba, który był znany ze swych muzycznych i sportowych upodobań.
Ważnym wydarzeniem było otwarcie w 1945 r. filii na Małym Stożku dzięki staraniom kierownika Adama Niedoby. W 1948 r. ponownie mianowano na kierownika szkoły Andrzeja Teofila Cienciałę. Wrócił więc do swej umiłowanej pracy nauczycielskiej, którą pełnił do 1952 r.
Następnym kierownikiem szkoły był Józef Lipowczan. Prowadził drużynę harcerską, której sekcja narciarska zdobywała wielokrotnie mistrzostwo na szczeblu powiatowym, wojewódzkim, a także międzynarodowym. W 1966 r. funkcję kierownika szkoły objął Jerzy Cienciała. Jego staraniem uruchomiono filię szkoły na Kubalonce w miejsce szkoły na Małym Stożku. Mimo wielu obowiązków pracował również w Klubie Sportowym „Start” w Wiśle, prowadził kursy narciarskie, uczestniczył w zawodach narciarskich osiągając wspaniałe sukcesy, organizował zawody narciarskie dla nauczycieli. W okresie letnim przygotowywał szkołę na miejsce wypoczynku dla Polonii zagranicznej. Prowadził w szkole Schronisko Młodzieżowe. Własną postawą przekonywał nauczycieli o znaczeniu wychowania fizycznego i sportu, co zostało potwierdzone wspaniałymi sukcesami uczniów w narciarstwie, piłce ręcznej, siatkówce, lekkoatletyce.
W 1984 r. funkcję dyrektora szkoły objęła Krystyna Hombek- Kaftaniak, natomiast wicedyrektorem została Bogusława Mrózek. Szkoła była w złym stanie technicznym, co było skutkiem kryzysu gospodarczego. W tym czasie pojawiły się przesłanki o rozbudowie szkoły. Pierwsza wersja zakładała rozbudowę piętra. Była to jednak inwestycja zbyt droga. Postanowiono zatem dobudować nowe skrzydło szkoły. Mimo poważnych problemów finansowych udało się zrealizować tę inwestycję. Ukoronowaniem zakończenia rozbudowy szkoły był powrót do przedwojennego patrona Ks. Seniora Franciszka Michejdy. Uroczystość odbyła się w czerwcu 1992 r. Dzięki staraniom ówczesnych pań dyrektorek w szkole działa nowoczesna pracownia komputerowa, która została podłączona do sieci internetowej. Zarówno pani Krystyna Hombek – Kaftaniak, jak i pani Bogusława Mrózek zaskarbiły sobie wdzięczność i uznanie społeczeństwa głębczańskiego. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu zrealizowały marzenia o rozbudowie szkoły. Trwające sześć lat prace budowlane bardzo utrudniały pracę szkoły. Patrząc jednak z perspektywy lat warto było ponieść ofiary. Dając osobisty przykład starały się skonsolidować społeczeństwo, co zresztą udało się i obecnie procentuje.
W 1998 r. dyrektorką szkoły zostaje pani Lidia Konik. Przed nią stało zadanie najtrudniejsze, mianowicie przygotowanie uczniów, nauczycieli i szkoły do reformy oświaty. Można jednak stwierdzić, że uczyniła to z wielkim powodzeniem. Lata te można zaliczyć do naprawdę owocnych, mogą to potwierdzić rodzice, których pociechy uczęszczały w tych latach do szkoły. Dzięki ogromnym staraniom udaje się wykonać termomodernizację szkoły, wymienić okna. W 2012 roku pojawiła się idea połączenia Szkoły Podstawowej nr 4 i Przedszkola nr 1 w Wiśle Głębcach w jedną instytucję pod nazwą Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 Szkoła Podstawowa nr 4 im. Ks. Seniora Franciszka Michejdy w Wiśle Głębcach. Idea weszła w życie z nowym rokiem szkolnym. W 2012 r. funkcję dyrektora przejęła Elżbieta Jakubczak, którą pełniła do 2014 r. Udaje jej się spełnić marzenia dzieci o szkolnym placu zabaw, dzięki projektowi „Radosna szkoła. Lata 2000 obfitowały dynamicznym rozwojem szkoły. Szkoła ciągle się rozwijała, wprowadzając nowe technologie komputerowe. W klasach zostały zainstalowane tablice interaktywne, ekrany i monitory dotykowe. Uczniowie mają możliwość uczestniczenia w zajęciach z motoryki oraz w licznych zajęciach pozalekcyjnych.
W 2014 r. dyrektorem została Barbara Stefańska, a funkcję wicedyrektora w 2017 r. objęła Izabela Leśniewska, pełniąc tę funkcję do 2023 r. Od początku kadencji dyrekcja zabiega o modernizację otoczenia szkoły i budynku, doposażenie klas o nowoczesną bazę dydaktyczną i materiały niezbędne do prowadzenia zajęć oraz wprowadzić dziennik elektroniczny. Szkoła przystępuje do projektów unijnych: „Lepszy start” – uczniowie uczestniczyli w zajęciach wyrównawczych, kołach zainteresowań, zajęciach specjalistycznych, matematycznych, przyrodniczych, językowych oraz informatycznych. Dzięki projektowi powstała pracowania matematyczna, nauk przyrodniczych, zakupiono liczne pomoce dydaktyczne i sprzęt multimedialny. Projekt transgraniczny „Wisła – Jabłonków, przedszkola bez granic” – realizowany w partnerstwie z czeską gminą Jabłonków oraz polską i czeską szkołą w Jabłonkowie, przy udziale Zespołu Szkolno – Przedszkolnego nr 1 oraz Zespołu Przedszkoli Miejskich nr 1. W ramach projektu doposażono placówkę o pomoce dydaktyczne, potrzebny sprzęt, instrumenty muzyczne, sprzęty sportowe, meble, stoły i ławki piknikowe. Odbyło się wiele spotkań i przedsięwzięć integrujących nauczycieli oraz dzieci wiślańskich i jabłonkowskich przedszkoli. „Zdrowy przedszkolak”: dotyczył zdrowego odżywiania i zapobiegniu otyłości u dzieci. Odbywały się spotkania w formie warsztatów z dietetykiem, trenerami i psychologiem. Szkoła przystępuje do projektów ministerialnych: Projekt „Poznaj Polskę”: w ramach projektu wszyscy uczniowie wyjechali na wycieczki po Polsce. Najmłodsi odwiedzili Pszczynę, klasy starsze poznawały Szlak Orlich Gniazd oraz atrakcje Wrocławia i okolic. Program rządowy „Posiłek w szkole i w domu”: dzięki projektowi przeprowadzono generalny remont kuchni i zmywalni, zakupiono nowe sprzęty i wyposażenie kuchenne. „Laboratoria Przyszłości”: projekt pozwolił na zakup pomocy, sprzętów, klocków konstrukcyjnych wykorzystywanych na zajęciach techniki, informatyki. Dał możliwość udziału w szkoleniach dotyczących obsługi druku 3D. „Szkolny Klub Sportowy”: projekt zajęć ruchowych skierowany do uczniów klas starszych. Dzięki niemu uczniowie aktywnie spędzają czas, poznają gry i zabawy ruchowe, uczą się zasad fair play. Udział w projektach dał szkole możliwość pozyskania środków na zakup nowoczesnego sprzętu: komputerów, tabletów, laptopów, projektorów, monitorów interaktywnych, robotów edukacyjnych, drukarki 3D, stając się świetnie wyposażoną technologicznie szkołą w Wiśle. Na stałe w kalendarz szkoły wpisały się uroczystości państwowe, szkolne, środowiskowe, apele okolicznościowe, konkursy, zawody, wycieczki czy akcje charytatywne. Udaje się zaadaptować pomieszczenia byłego mieszkania służbowego na salę biblioteki szkolnej, dzięki czemu szkoła zyskuje kolejna salę lekcyjną. W roku szkolnym 2017/2018 weszła w życie reforma edukacji, wynikiem której był powrót do 8-klasowej szkoły podstawowej. W 2018 roku szkoła obchodzi wielki jubileusz- 135-lecie istnienia. Wiosną 2020 r. przyszła pandemia. Zamknięto nas w domach. Musieliśmy się nauczyć pracować od nowa – zdalnie. Jednak dzięki dobrze wyszkolonej kadrze, wzajemnej pomocy oraz dzięki dostępowi do nowoczesnych sprzętów dla nauczycieli i uczniów, sprostaliśmy wymaganiom. Wybuch wojny na Ukrainie spowodował nieoczekiwany napływ uchodźców. Do naszej szkoły z dnia na dzień zaczęli zgłaszać nowi uczniowie. Dzięki ogromnemu wysiłkowi nauczycieli, zrozumieniu ze strony rodziców i wzajemnemu wsparciu uczniowie z Ukrainy zaadoptowali się w naszej szkole i są już integralną częścią szkolnej społeczności.
Historia naszej szkoły stanowi żywe zwierciadło czasów w których funkcjonowała. Jej mury opuściło tysiące absolwentów, którzy uzyskali w niej solidne podstawy do dalszego życia i pracy. Należy schylić czoło przed wszystkimi pokoleniami rodziców, nauczycieli i uczniów, którzy ją tworzyli kosztem wielkiego wysiłku wielu pokoleń, które rozumiały, że nauka daje im podwaliny przyszłego życia. Przed nami kolejne wyzwania.
Opracowanie: Grażyna Bujok, Weronika Karch
